مروری بر تاریخچه تکامل جاروبرقی
جاروبرقی یک وسیله خانگی است که بیش از یک قرن است در دسترس می باشد.
این وسیلهای که امروزه به عنوان جاروبرقی میشناسیم، اولین بار در سال 1901 توسط هوبرت سسیل بوت اختراع شد و در ابتدا برای تمیز کردن فرشهای سالن تئاتر استفاده میشد.
جاروبرقی زمانی که برای اولین بار به بازار آمد محبوبیت زیادی نداشت، اما به سرعت به وسیلهای ضروری برای تمیز کردن گرد و غبار و زباله ها از مکان ها و فضاهایی که دسترسی به آنها سخت بود تبدیل شد.
در این مقاله در مورد اینکه چه کسی جاروبرقی را اختراع کرد و تاریخچه آن و همچنین در مورد اینکه این وسیله چگونه دنیای نظافت را برای همیشه تغییر داد صحبت خواهیم کرد!
چه کسی جاروبرقی را اختراع کرد؟
ایده جاروبرقی از قرن نوزدهم سرچشمه گرفته است. اولین جاروبرقیها که به جای مکش از مکانیسم دمیدن استفاده میکردند به صورت دستی کار می کردند. برای این کار به دو نفر نیاز بود: یکی برای دمیدن در دستگاه و دیگری برای حرکت دادن دهنه جاروبرقی روی زمین. و با این روش گرد و غبار را به هوا بلند میکردند.
در 30 آگوست 1901 هوبرت سیسیل بوث، مهندس بریتانیایی، حق ثبت اختراع برای جاروبرقی را دریافت کرد. این جاروبرقی به شکل یک دستگاه بزرگ و مجهز به موتور بنزینی بود که روی گاری و توسط اسب حمل شده و در خارج ساختمانی که قرار بود تمیز شود پارک میشد، و لولههای بلندی از طریق پنجرهها به آن وصل میشدند.
تا آن زمان جاروبرقی ها فقط گرد و غبار را با دمیدن از مکان میزدودند ، اما بوث ایده مکیدن گرد و غبار را به جای دمیدن آن ارائه کرد. علاوه بر این بوث،دستگاه خود را به فیلتری مجهز کرد که گرد و غبار را در خود نگه می داشت. بعدها تمامی جاروبرقی های مدرن بر این اساس ساخته شده اند.
هوبرت بوت، در سال 1901، دستگاه جاروبرقی خود را در یک رستوران به نمایش گذاشت و در همین زمان دو آمریکایی دیگر نسخههایی متفاوت از همین ساختار را معرفی کردند. کورین دوفور یک دستگاه ابتکاری اختراع کرد که غبار را به داخل اسفنج مرطوب جذب میکرد. دیوید ای کنی نیز دستگاه بزرگی را اختراع کرده بود که در سرداب ساختمان نصب شده و یک شبکه لولهکشی متصل بود که به هر اتاقی در خانه منتقل میشد. و گروهی از کارگران آن را از خانهای به خانه دیگر منتقل میکردند.
اما بهتر است برگردیم به اول ماجرا و از قرن نوزدهم شروع کنیم. همانطور که قبلا گفتیم اولین جاروبرقی ها به صورت دستی کار می کردند. و برخی از آنها آنقدر بزرگ بودند که نیاز به یک نفر برای دمیدن و دیگری برای حرکت دادن قسمت دهانهی جارو روی زمین داشتند، و این کار صرفا باعث بلند شدن گرد و غبار در هوا میشد. قبل از معرفی"جاروبرقیهای مکشی" بیشتر خانهداران از جارو و خاکانداز برای تمیز کردن خانه استفاده میکردند. بسیاری از خانهها در میانه دوران ویکتوریا، از فرش و قالیچه برای پوشاندن کف اتاقهای اصلی استفاده میکردند، و برای تمیز کردن گرد و غبار، آنها از خانه خارج کرده و با استفاده از یک وسیلهی مانند یک چوب مشابه یک مگس کش بزرگ به نام "قالی کوب" تکان داده میشدند.
بایگانی ثبت اختراع (29077 ایالات متحده) نشان میدهد که یک جاروبرقی توسط دانیل هس در تاریخ 10 ژوئیه 1860 تولید شده است. هس، ساکن وست یونیون، آیووا، اختراع خود را به جای جاروبرقی، جاروی فرش نامید. این دستگاه در واقع مانند سایر جاروها دارای یک برس چرخان بود، و در عین حال همچنین دارای یک مکانیسم پیچیده در بالای بدنه برای ایجاد مکش بود. نکته شگفتانگیز این بود که این دستگاه دارای دو محفظه آب برای جذب گرد و غبار بود. وی معتقد بود که هوا با عبور از دستگاه پاک می شود. اما در نهایت هیچ سابقهای از تولید انبوه این دستگاه وجود ندارد.
مدل اولیه دیگری به نام «Whirlwind» در بایگانی ثبت اختراعات موجود است (91145 در 8 ژوئن 1869) که مخترع آن آیوس مکگافیاز شیکاگو است. این دستگاه با استفاده از یک پرهی دستی که توسط تسمه به حرکت در میآمد، مکش ایجاد میکرد. تمامی این جاروبرقیهای اولیه سنگین، بزرگ و پرهزینه بودند.
در اواخر دههی 1870، شخصی به نام ملویل بیسل شروع به بازاریابی اختراع خود کرد. دستگاهی که او اختراع کرده بود یک جاروی فرش با برسهای چرخان بود که گرد و غبار را جمعآوری کرده و درون محفظه جارو ذخیره میکرد. مکانیسم این جارو به حرکت چرخهای آن بستگی داشت و فقط آشغالها را از سطح فرش جمعآوری میکرد.
در سال 1899 جان اس.تورمن جاروبرقی بنزینی خود رااختراع کرد که برخی از مورخان آن را اولین جاروبرقی موتوری می دانند. دستگاه تورمن در تاریخ ۳ اکتبر ۱۸۹۹ (شماره ثبت اختراع ۶۳۴٬۰۴۲) ثبت اختراع شد. بعدها او یک سرویس خدمات درب به درب جاروبرقی در سنت لوئیس راه اندازی کرد. او دستگاه خود را با گاری و اسب به خانههای مختلف حمل میکرد و خدمات جاروبرقی او برای هر بازدید 4 دلار قیمت داشت.
پیشرفت فناوری بعدی در زمینه نظافت ساختمان در سال ۱۹۰۱ رخ داد، زمانی که هوبرت سسیل بوث، متولد لندن، جاروبرقی الکتریکی را اختراع کرد. این دستگاه به حدی بزرگ بود که پمپ جاروبرقی و موتور آن در یک گاری اسب قرار میگرفت و از آنجا، لولهای به طول ۱۰۰ فوت وارد خانه میشد. این رویداد آنقدر تازگی داشت که بانوان جامعه در انگلستان دوستان خود را برای برگزاری مهمانیهای جاروکشی دعوت میکردند! به واسطه این اختراع فرشهای ملکه ویکتوریا و همچنین پادگانهای نیروی دریایی بریتانیا تمیز شدند و این دستگاه به طاعونی که در اواخر قرن بیستم نیروی دریایی را فرا گرفته بود پایان داد. جاروبرقی به طرز چشمگیری به بهبود بهداشت و سلامتی کمک کرد. و هزازان هزار گرد و خاک حاوی باکتری از صندلیهای تئاتر، کف خانهها و فروشگاهها حذف شدند.
تقریباً در همان زمان، دو آمریکایی نسخههایی با همین ساختار معرفی کردند . کورین دوفور دستگاهی اختراع کرد که گرد و غبار را به داخل یک اسفنج خیس می مکید. دیوید ای.کنی نیز دستگاه بزرگی را در سرداب نصب کرده بود و آن را به یک شبکه لولهکشی متصل کرد که به همه اتاقهای خانه میرسید و گروهی از نظافتچیان دستگاه را از خانه ای به خانه دیگر منتقل میکردند.
در سال ۱۹۰۵، "دستگاه بهبود یافته مکنده گریفیتس" برای حذف گرد و غبار از فرشها توسط مخترع آن والتر گریفیتس، تولید کننده اهل بیرمنگام انگلستان، ثبت اختراع شد. این دستگاه شامل یک جاروبرقی قابل حمل و آسان برای ذخیرهسازی بود که توسط هر فردی (مانند خدمتکار خانگی) قابل استفاده بود. خدمتکار مورد نظر وظیفه فشردن یک دستگاه بادکش مانند را برعهده داشت و بدین وسیله گرد و غبار از طریق یک لوله جداشدنی و انعطافپذیری مکیده میشد، و انواع مختلفی از دهانهها به آن قابل اتصال بود.
جان چپمن و جیم اسکینر در سان فرانسیسکو در سال ۱۹۰۵ یک جاروبرقی الکتریکی را روانه بازار کردند. این جاروبرقی نود و دو پوند وزن داشت و از یک پروانه به قطر 18 اینچ برای ایجاد مکش استفاده کرد. این جاروبرقی به دلیل اندازه و ماهیت دست و پا گیرش، فروش خوبی نداشت.
جیم کربی که جاروبرقی اختراعی او نام وی را یدک میکشید، تنها یک هدف در زندگی داشت و آن کاهش رنج مشقتبار دیگران به هر نحوی بود. او پس از آنکه مادر خود را در تلاش بسیار برای تمیزکردن گرد و غبار خانه دید، اقدام به توسعه جاروبرقی خود کرد. جاروبرقی اولیه او که در سال ۱۹۰۶ اختراع شد، از آب برای جدا کردن ذرات گرد و غبار استفاده میکرد، اما مصرفکننده را وادار به تعویض مخزن و دور ریختن آب آلوده میکرد. به همبن جهت در سال ۱۹۰۷، او سیستمی را طراحی کرد که با استفاده از فرآیند گریز از مرکز و یک پارچه مرطوب برای جداسازی ذرات گرد و غبار استفاده میکرد.
جیمز موری اسپنگلر، مخترعی که در کانتون اوهایو به شغل سرایدار مشغول بود، اولین جاروبرقی قابل حمل را به تاریخ 2 ژوئن 1908 به ثبت رساند و زندگی را برای صاحبخانهها کمی آسان تر و تمیزتر کرد. وی که دچار آسم بود، به دنبال یک جاروبرقی کوچکتر برای کاهش غبار در محیط کار بود. او با استفاده از اقلام مختلف مانند دسته جارو، روبالشی، جعبه صابون حلبی، دستگاهی ساخت که از یک موتور پروانهای برای ایجاد مکش استفاده می کرد. در سال 1908 او حق ثبت اختراع را به شوهر دخترعموی خود ، ویلیام هوور فروخت و شریک شرکت جاروبرقی هوور شد. به سرعت بسیاری از شرکت های جدید جاروبرقی پا به عرصه وجود گذاشتند که از محبوبیت روزافزون وسایل برقی و ترس مردم از میکروب ها استفاده کردند.
فرد واردل، تاجر دیترویتی، شرکت جاروبرقی یوریکا را در سال 1909 راهاندازی کرد. برخلاف جاروبرقیهای رقبا، که سنگین و غیرقابل اعتماد بودند، جاروبرقیهای یوریکا همه کاره و سبک وزن بودند. این شرکت چندین قطعه جانبی مفید را برای تمیز کردن اثاثه یا لوازم داخلی، دیوارها و کفها و حتی یک دمنده برای خشک کردن مو به محصولات خود اضافه کرده بود. جاروهای یوریکا به قدری خوب طراحی شده بودند که در نمایشگاه بین المللی سانفرانسیسکو در سال 1915 برنده جایزه شدند. در سال 1919 یوریکا توانست روزانه 2000 جاروبرقی را در کارخانه پیشرفته خود با وسعت 3.5 هکتار بسازد
در سال 1910، دو مهندس اهل راسین ویسکانسین، به نامهای چارلز بیچ و فردریک اوسیوس، همراه با بازاریاب چیرهدستی به نام لوئیس همیلتون ، با اختراع یک موتور کوچک که با برق مستقیم یا متناوب کار میکرد، تاریخ ساز شدند واین اولین گام بزرگ رو به جلو برای ماشینآلات خانگی برقی بود.
تاریخچه جاروبرقی در یک نگاه
1860-1900: استفاده از ماشینهای ساده دمنده و آزمایشهای ناموفق با جاروبرقیهای مکنده.
1901- هوبرت سیسیل بوث اولین جاروبرقی موفق را اختراع کرد.
1907- جیمز موری اسپنگلر اولین جاروبرقی عمودی تک اپراتور داخلی را اختراع کرد.
1908 - ویلیام هنری هوور اولین جاروبرقی تجاری عمودی همراه با کیسه را تولید کرد.
1912 - اولین جاروبرقیهای هوور وارد بریتانیا شدند.
1912-1915: آکسل ونر-گرن در سوئد با شرکت لوکس همکاری میکند و اولین جاروبرقی استوانهای یعنی Lux 1 (بعدها الکترولوکس) را تولید میکنند.
1919: تولید جاروبرقیهای هوور برای اولین بار در انگلستان آغاز میشود.
1926: شرکت British Vacuum Cleaner & Engineering Company برند همه جاروبرقیهای خانگی خود را تحت نام تجاری مشهور "گابلین" معرفی میکند و برای اولین بار از کیسههای کاغذی قابل استفاده مجدد در جاروبرقی استفاده میشود.